ALERTA SEINALEAK
 

Hurbilketa-fase ohikoenetan oinarrituta, hauek dira alerta-seinaleak edo "txartel gorri digitalak" merezi dituzten ekintzak, hau da, sare sozialetan, online jokoetan edo bestelako plataforma digitaletan berehalako blokeoak egitea merezi dutenak:

- Ezezagun batek, kalean aurrez aurre ikusi ez dugun batek, berarekin hitz egiten dugula ez esatea edo berarekin dugun "harreman digitala" isilean  mantentzea eskatzen digu, inori ez kontatzeko eskatzen digu. Hori modu askotan egin daiteke, adibidez, bere guraso faltsuek sarerik, jokorik edo smartphonerik gabe zigortuta daukatela eta jakiten badute asko haserretuko liratekeelaren itxurak eginez.

- Ezezagun batek, kalean aurrez aurre ikusi ez dugun batek, mezularitzako app-etan hitz egiten jarraitzeko eskatzen digu, jokoaren plataformatik edo sare sozialetik kanpora ateraz. Aitzakiak erabil daitezke: erosoagoa dela, mezularitzako aplikazioa azkarragoa dela... Benetako arrazoia arrastro gutxiago uzten dutela da.

- Ezezagun batek, kalean aurrez aurre ikusi ez dugun batek, galdera pertsonalak egiten dizkigu familiako kideei buruz, haiekin dugun harremanari buruz, egoera ekonomikoari buruz... Galdera horiek kamuflatuta joan daitezke, adingabeek zenbat informazio pribatu ematen ari diren jakin ez dezaten. Askotan, batez ere nerabeen kasuan, ahots-deien bidez komunikatzen dira, eta adingabeak predatzaileekin barrena lasaitzen dute.

- Ezezagun batek, kalean aurrez aurre ikusi ez dugun batek, jolasetan opariak bidaltzen dizkigu, itemak edo jolasean aurrera egiteko tresnak erosten dizkigu, diru birtuala edo diru fisikoa bidaltzen digu. Inork ez du ezer oparitzen trukean ezer espero gabe, eta are gutxiago ezezagun batek.

- Ezezagun batek, kalean aurrez aurre ikusi ez dugun batek, argazkiak, bideoak edo bideokonferentziak eskatzen dizkigu edo proposamen sexualak egiten dizkigu. Irudi intimo edo sexualak bidali edo eskatzen dizkigute. Duela hilabete batzuk itxuraz kaltegarriak ez diren irudiak eskatzen hasi direla ikusten ari gara, hala nola oinak, belaunak, ukondoak... eta eskaeren maila handitzen joaten dela. Batzuetan pose sentsualak edo antzekoak eskatzen hasten dira, eta predatzaileak material esplizitua edo kontaktu fisikoa nahi duenean, daukan guztia erabiliko du biktimei xantaia egiteko.

Nerabeen kasuan, sare sozialak erabiltzen dituzte jendea ezagutzeko. Oso ohikoa da ezezagunekin hitz egitea, horregatik garrantzitsua da alerta-seinaleei adi egotea.

ZER EGIN JADA HARREMANETAN DAUDELA ETA MEHATXUAK JASOTZEN DITUZTELA ESATEN BADIGUTE?
 

INCIBEk, Espainiako zibersegurtasun institutuak, grooming-ari buruzko artikuluak ditu (https://www.incibe.es/aprendeciberseguridad/grooming). Hona hemen gomendioak:

Laguntza-sarea. Jakin behar dute beti beren konfiantzazko helduengana jo dezaketela laguntza bila, nahiz eta txorakeriak egin dituzten. Arazo larri baten aurrean gaude, adingabeari segurtasun eta heldutasun jarrera transmititzeko unea da, babestuta senti dadin.

Zuhur jokatu eta lasai egon. Adingabeak gertatzen ari dena kontatzeko urratsa ematea erabaki badu, horrek dakarren ahalegina baloratu behar dugu, eta ez ditugu zalantzan jarri behar bere hitzak. Biktima erruduntzat ez jotzea eta baldintzarik gabeko babesa berrestea oso garrantzitsua da.
 

Informazioa biltzea. Ez ditugu gauzak penstatu gabe egin behar. Erasotzailearekin harremanetan jartzeak edo informazioa ezabatzeak (bidalitako edukiak, elkarrizketak, sare sozialetako profilak, etab.) arazoa konpontzea zaildu dezake, edo arazoa areagotu dezake.

Ez onartu inoiz xantaiarik. Bere esku informazio sentikorren bat duen (edo duela dioen) erasotzaile baten aurrean bagaude, ez diogu inoiz manipulazioari kaso egin behar, egoerak okerrera egingo baitu.
 

Salaketa. Grooming egoera baten aurrean, ezinbestekoa da poliziarekin harremanetan jartzea. Delitu konplexua da, eta haiek jakingo dute zein urrats eman behar ditugun. Gainera, beste adingabe batzuk ere egon daitezke jazarle beraren eraginpean: gure salaketarekin atxiloketan inplikatuko gara.
 

Laguntza psikologikoa. Ondorioak zailak izan daitezke aurre egiteko, bai adingabearentzat, bai haren familiarentzat. Osasun-zentroak eta bere ikastetxeak laguntza emozionala eta jarraipena eskain dezakete, beharrezkoa bada.

​

Sare sozialak (+13 ) eta online jokoak erabiltzeko adinak errespetatzeak duen garrantzia gogorarazteko aprobetxatzen dugu. Garrantzitsua da, halaber, behin sare sozialak erabili ahal izateko adina dutenean, familiarekin batera erabiltzea, familia-kontu batekin eta ezarritako ordutegian, familiek adingabeak gidatu eta irakatsi ahal izan ditzaten. Smartphonea izateko gomendatutako adina 14 urtetik gorakoa da.